KOLAJENİ TAKVİYE OLARAK ALMAK GERÇEKTEN İŞE YARIYOR MU?

Kolajen söylendiği gibi cilt, yaşlılık, kemik sağlığı ve kıkırdak yapı için gerekli mi ve dışarıdan kolajen almak işe yarıyor mu?

Kolajen, hücre aralarını dolduran ve onları destekleyen kompleks bir yapıdır. Su ve mineralleri tutar, doku gerginliğini ayarlar. Çoğunlukla deri, tendonlar, iç organlar, kemik, kıkırdak ve bağ dokuda bulunur ve vücut tarafından doğal yollarla üretilir. Doku hücreleri arasındaki boşlukları dolduran lifli yapısı ile deri dokusunun esnekliğini, parlaklığını ve yumuşaklığını sağlar. Kemik ve kıkırdak dokusunda destek görevi görür.

Yaşlanma, sigara, alkol, vücuttaki oksijen azlığı, beslenme yetersizlikleri ile güneş ve diğer dış etkenler nedeniyle özellikle 30’lu yaşlardan itibaren vücutta kolajen sentezi azalır. Kronolojik yaşlanma genetiğe bağlı olduğundan sonuçları bireysel farklılıklar gösterir. Ancak genel durum bu şekildedir.

Kolajen endüstiride “kolajen hidrolizatı” olarak kullanılır. Fonksiyonel bir bileşendir ve vücutta kolajen yapımını arttırarak kemik ve cilt sağlığını düzenlemesi hedeflenen gıdalarda fonksiyonel bir bileşen olarak kullanılır.

Kolajen hidrolizatı balık, domuz ve sığırdan üretilmektedir. Balık kaynaklı kolajen hidrolizatının biyoyararlılık değeri domuz ve sığır kaynaklı kolajen hidrolizatına göre daha yüksektir. Aynı zamanda kolajen hidrolizatı, FDA, EFSA tarafından genel olarak güvenilir kabul edilen girdiler arasındadır. Türk Gıda Kodeksi takviye edici gıdalar tebliğine göre kolajen hidrolizatının gıdalarda kullanımı uygundur.

Yapılan klinik çalışmalara göre kolajen hidrolizatın olumlu etkilerinden faydalanmak için düzenli ve günlük önerilen kullanım dozunda tüketmek gerekmektedir. Moskowitz tarafından önerilen günlük doz 10 gram olarak belirtilmiştir. Belirlenen bu miktarda kolajen hidrolizat alımının eklem, kemik ve cilt sağlığı üzerinde yararlı etkileri olduğu, kanda hidroksipirolin konsantrasyonunun artması sonucunda kolajen sentezinin de arttığı deneysel olarak tespit edilmiştir.

Moskowitz, tarafından yapılan bir çalışmada kolajen hidrolizatının osteoartrit ve osteoporoz üzerine etkisini incelemiştir. 60 gün boyunca günde 10 g kolajen hidrolizat alımı sonucu osteoartrit ve osteoporoz tedavisinde yarar sağladığı görülmüştür. Kolajen hidrolizatı, kıkırdak doku üzerindeki protein sentezini artırarak dokuların gelişimini uyarıcı etkisi olan anabolik etkinin ortaya çıkmasına sebep olduğundan, ekrem ağrısını azaltmak amacıyla atletlerde eklem yapısını ve bütünlüğünü güçlendirdiği sonucuna varılmıştır.

Japonya’da gerçekleştirilen bir araştırmada UV-B ışınlarından zarar görmüş olan deri üzerindeki etkisi incelenmiştir. In vivo ve su tutma kapasitesi ölçümü metotları uygulanarak kolajen hidrolizatının beslenme açısından yararlı, UV-B hasarı ve foto-yaşlanmaya bağlı olarak oluşan cilt kusurlarında iyileşme sağladığı ve derinin su tutma kapasitesinin arttığı ortaya koyulmuştur. Japonya’da gerçekleştirilen bir başka çalışmada ise besin yoluyla kolajen hidrolizat alan kadınların ciltlerinin su tutma kapasitesinin, kolajen hidrolizat tüketmeyenlere oranla arttığı belirlenmiştir.

Kolajen hidrolizatı içeren ürünlerin tüketiminin sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğu klinik çalışmalarla belirlenmiştir. Bugün okuduğum ve sizlerle özet olarak paylaştığım makale kolajenin gıda ürünlerinde kullanımına ilişkin. Ülkemizde gıdalarda kullanımı çok yaygın değil. suplement olarak karşılaşıyoruz. Ama takviye olanlarda da etken maddenin formu yine kolajen hidrozalatı.

Konuyla ilgili yapılan çalışmalar olumlu etkilerini ışık tutsa da daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğu da ortada. Özel bir hastalık durumunuz varsa mutlaka doktorunuza danışarak tüketin. Ve her zaman için bilinen ve güvenilir markaları tercih etmeye çalışın.

Sevgilerimle,

Hande ACAREL, M.Sc., RD

Uzman Diyetisyen, Fitoterapist ve Pilates Eğitmeni

Kaynak: Kolajen Hidrolizatının Fonksiyonel Bir Bileşen Olarak Gıda Endüstrisinde Kullanılması, Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü